Νέες ενστάσεις για την πλατεία Ελευθερίας

Χρήζουν αλλαγών τα νέα σχέδια για την πλ. Ελευθερίας, σύμφωνα με πολεοδομόμο - καθηγητή

Οι εργασίες για την ανάπλαση δεν αναμένεται να αρχίσουν ούτε μέσα στο 2010. Τις απόψεις του για τα αναθεωρημένα σχέδια καταθέτει ο αρχιτέκτονας-πολεοδόμος Κώστας Γεωργίου

Τις έντονες αμφιβολίες και επιφυλάξεις του για τα αναθεωρημένα σχέδια που αφορούν την ανάπλαση της πλατείας Ελευθερίας εξέφρασε στον «Π» ο αρχιτέκτονας-πολεοδόμος Κώστας Γεωργίου, διευθυντής του CNG Planning Consultancy και επισκέπτης καθηγητής στον Πανεπιστήμιο του Γουλβέρχαμπτον, της Αγγλίας.
Ο καθηγητής βρέθηκε για λίγες μέρες στη Λευκωσία, όπου είδε από κοντά τις ανασκαφές που έγιναν στο χώρο που θα αναπτυχθεί η νέα πλατεία και τα αναθεωρημένα σχέδια, τα οποία είχαν αναρτηθεί στο δημαρχείο Λευκωσίας προ ημερών. Ο κ. Γεωργίου, σχολιάζοντας τα σχέδια, τόνισε πως η δυσλειτουργικότητα, η μετατροπή της νέας πλατείας σε εστία αντικοινωνικής συμπεριφοράς (έδωσε και παραδείγματα από παρόμοια έργα στην Αγγλία) αλλά και το καταθλιπτικό περιβάλλον που τυχόν να δημιουργηθεί στο χώρο, λόγω της μεγάλης έκτασης που θα απλώνεται κάτω από την τσιμεντένια πλάκα της πλατείας, είναι τα κυριότερα προβλήματα που τυχόν να προκύψουν με την κατασκευή.

Περιβαλλοντικές επιπτώσεις
Κατά την επίσκεψή του στα γραφεία του «Π», ο κ. Γεωργίου τόνισε πως δεν έχει γίνει καμία ουσιαστική αλλαγή στα σχέδια, έτσι ώστε να ληφθούν υπόψη οι σοβαρές επιφυλάξεις που είχαν εκφραστεί προ διετίας κατά τη δημόσια παρουσίαση και τη συζήτηση που διεξήχθη. Πέραν τούτου, ο καθηγητής ανέφερε πως η προτεινόμενη λύση θα προκαλέσει σοβαρά προβλήματα και θα βλάψει ανεπανόρθωτα το ιστορικό μνημείο των τειχών και τον περιβάλλοντα χώρο. Για να αποφευχθεί, σύμφωνα με τον ίδιο, έστω και κατά τι, η επιβλαβής ανάπλαση, πρέπει να συμφωνηθεί μεταξύ όλων των εμπλεκομένων φορέων μια σοβαρή στρατηγική για αντιμετώπιση της κατάστασης. Ο μόνος τρόπος, σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα, είναι να χρησιμοποιηθεί νομικά το γεγονός ότι δεν έγινε μελέτη για αξιολόγηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Εάν γίνει αυτό, είπε, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παγώσει την επιχορήγηση του έργου κατά 50%, μέχρι να ακολουθηθούν όλες οι νόμιμες διαδικασίες που αφορούν τις πρόνοιες της σχετικής ευρωπαϊκής Οδηγίας.

Η λειτουργικότητα
Σύμφωνα με τον πολεοδόμο, παραμένουν σοβαρά λειτουργικά προβλήματα στα νέα σχέδια. Όπως είπε, αυτά εξακολουθούν να περιλαμβάνουν δυο λωρίδες τροχοφόρας κίνησης, οι οποίες διαπερνούν το πάνω μέρος της πλατείας. Τα σχέδια, όπως υποστηρίζει, εξακολουθούν να παραπλανούν (αναφέρεται στην ψηφιακή απεικόνιση), καθώς δεν εμφανίζουν ούτε ένα αυτοκίνητο να κινείται στο χώρο της πλατείας, δίνοντας προφανώς την εντύπωση ότι πρόκειται για πεζόδρομο.
Η τεράστια έκταση, ανέφερε, που απλώνεται κάτω από το κατάστρωμα της πλατείας παραμένει εξαιρετικά προβληματική. Η απόσταση, τονίζει, του ταβανιού από το δάπεδο είναι 4,9 μέτρα και η αναλογία, σε σχέση με το υπερκαλυμμένο εμβαδόν, είναι τέτοια που το περιβάλλον θα είναι καταθλιπτικό και γενικά θα υστερεί φυσικού φωτισμού, εκτός από περιορισμένα σημεία κάτω από δύο σχετικά μικρούς φωταγωγούς στην πλάκα.
Ένα τρίτο άνοιγμα, τονίζει, στην πλάκα, με κλιματιστικό, φαίνεται στο προοπτικό σχέδιο αλλά δεν είναι αποτυπωμένο στην κάτοψη της πλατείας. Τέλος, ο κ. Γεωργίου υποστηρίζει πως τα τεράστια γλυπτά που βρίσκονται στα σχέδια της πλατείας θα προσφέρουν κάλυψη σε αντικοινωνικά στοιχεία ενώ υπάρχει, σύμφωνα με τον ίδιο, μεγάλος κίνδυνος να μετατραπεί όλος ο χώρος σε εστία αντικοινωνικής συμπεριφοράς φέρνοντας και παραδείγματα παρόμοιων έργων της Ευρώπης.

Σεβασμός στο μνημείο
Πέραν των πιο πάνω, ο αρχιτέκτονας αναφέρει πως ένας από τους κύριους στόχους της ανάπλασης του χώρου ήταν η «απελευθέρωση» του αρχαίου τείχους και προμαχώνα από μεταγενέστερες επιχωματώσεις. Τα προηγούμενα σχέδια, αναφέρει, άφηναν περίπου τέσσερα μέτρα απόσταση από την μπετονένια πλάκα από το νέο προμαχώνα των 'Αγγλων. Μετά τις ανασκαφές και την εύρεση του εναπομείναντος ενετικού προμαχώνα, τα σχέδια τροποποιήθηκαν και σήμερα προτείνεται μια ελάχιστη απόσταση 8,23 μέτρων μεταξύ του άκρου της πλάκας και του προμαχώνα. Η αλλαγή αυτή, υποστήριξε ο κ. Γεωργίου, είναι θετική αλλά είναι ένα μικρό θετικό βήμα στα πλαίσια μιας πολύ ακατάλληλης γενικά πρότασης.
Όπως υποστηρίζει, το εκτός αναλογίας «κολάρο από μπετόν» θα περικλείει και περισφίγγει το αρχαίο τείχος στη βόρεια πλευρά, τον προμαχώνα στα ανατολικά και το πρανές της τάφρου προς το νότο.

Καταστρέφει μεγάλα δέντρα
Τα νέα σχέδια, αναφέρει ο αρχιτέκτονας, καταστρέφουν πληθώρα μεγάλων δέντρων (κυπαρισσιών), που δημιουργούν σήμερα μια όαση δροσιάς και ηρεμίας για τους πολίτες. Ο κ. Γεωργίου τονίζει πως δεν δίνεται κάποια εξήγηση για την υπερύψωση του δυτικού τμήματος του καταστρώματος, η οποία εντείνει τις αρνητικές επιπτώσεις στα μεσαιωνικά τείχη και στον προμαχώνα. Δεν υπάρχουν καθόλου δέντρα, τέντες ή σκιερά καταφύγια στη μεγάλη επιφάνεια της πλατείας, η επιφάνεια της οποίας θα αντανακλά τον ήλιο κατά τους ζεστούς μήνες και δεν θα ελκύει τους πολίτες να παραμείνουν στο χώρο.

Πλατεία Σολωμού
Ο πολεοδόμος κάνει παράλληλα αναφορά και στην πλατεία Σολωμού, επισημαίνοντας πως το προτεινόμενο στέγαστρο λεωφορείων στην πλατεία φαίνεται να είναι και αυτό κατασκευασμένο από μπετόν. Η υπερβολική χρήση, τονίζει, αυτού του υλικού στις επεμβάσεις σε όλο το χώρο του αρχαίου μνημείου αλλοιώνει και επιδρά αρνητικά στον ιστορικό χαρακτήρα της περιοχής.

Ορθή ανάπλαση
Κατά τη γνώμη του πολεοδόμου, μια ορθή ανάπλαση που θα σεβόταν το αρχαίο μνημείο και τον περιβάλλοντά του χώρο, και που θα δημιουργούσε ένα λειτουργικό χώρο θα ήταν η εξής:
*Να αφαιρεθεί όλη η επιχωμάτωση της πλατείας Δέρβη/Αγγλοκρατίας για να απελευθερωθούν τα τείχη και ο προμαχώνας και να αποκτήσουν την αρχική τους μορφή.
*Να γίνει η τάφρος χώρος συγκεντρώσεων, γιορτών, ψυχαγωγίας κτλ, κατάλληλα διαμορφωμένος με φιλικά στο περιβάλλον μικρά κιόσκια και διευκολύνσεις και τοπιοτέχνηση όπου αυτή χρειάζεται.
*Πάνω από την τάφρο να γίνει μια ελαφριά αερογέφυρα, πολύ υψηλής αρχιτεκτονικής ποιότητας, με δύο λωρίδες κυκλοφορίας οχημάτων και πεζοδρόμια για να επιτρέπεται η κυκλοφορία, την οποία απαιτεί ο Δήμος και που ζητούν οι εντός των τειχών καταστηματάρχες για να επιζήσει η πόλη. Οι αερογέφυρες ήταν παραδοσιακά στοιχεία σε αρχαία τείχη/οχυρώσεις. Έτσι, το πρότυπο υπάρχει και μπορεί να αποδοθεί με μοντέρνο αλλά και συμπαθητικό τρόπο.

Σε δηλώσεις της στον «Π», η δήμαρχος Λευκωσίας Ελένη Μαύρου ανέφερε ότι η πλατεία Ελευθερίας, με βάση τους σχεδιασμούς ανάπλασης, θα καταστεί ένας χώρος φιλικός προς το περιβάλλον και κυρίως φιλικός για τους ανθρώπους. Εξήγησε ότι στο χώρο της τάφρου θα υπάρχει σειρά λειτουργικών τμημάτων, όπως χώροι για τα παιδιά, χώροι κοινωνικής συνάθροισης, χώροι προβολών και γενικά θα δημιουργηθεί υποδομή για δραστηριότητες που θα συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον του κόσμου.
Σύμφωνα με την κ. Μαύρου, με τα τροποποιημένα σχέδια της πλατείας και της τάφρου, μέχρι την πλατεία Σολωμού, θα δημιουργηθεί πολύ περισσότερο πράσινο (θα φυτευτούν 120 δέντρα) και θα αναδειχθούν τα τείχη της Λευκωσίας και ιδιαίτερα τα νέα ευρήματα που ήρθαν στο φως μετά τις τελευταίες ανασκαφές. Οι ανασκαφές, σημείωσε, είχαν αποτέλεσμα τη δημιουργία μεγάλων καθυστερήσεων στην έναρξη του έργου και πρόσθεσε ότι ο στόχος του Δήμου Λευκωσίας είναι να παραδοθεί το μεγαλύτερο μέρος της νέας πλατείας πριν την ανάληψη της Προεδρίας της ΕΕ από την Κυπριακή Δημοκρατία (δεύτερο εξάμηνο 2012). Τα τροποποιημένα σχέδια εγκρίθηκαν από το Δημοτικό Συμβούλιο και εκτέθηκαν πρόσφατα στο χώρο του Δημαρχείου. «Δεσμευτήκαμε να παρουσιάσουμε τα νέα τροποποιημένα σχέδια και γι΄ αυτό εκτέθηκαν στο Δημαρχείο προς ενημέρωση των δημοτών, για να σχηματίσουν τη δική τους άποψη», είπε η Δήμαρχος. Πρόσθεσε πως η έκθεση των σχεδίων αποσκοπούσε επίσης να καταδείξει ότι αρκετές από τις εισηγήσεις των δημοτών ή των οργανωμένων συνόλων υιοθετήθηκαν. «Η αξιολόγηση των προσφορών για ένα τέτοιο έργο αναμένεται ότι θα απαιτήσει τέσσερις περίπου μήνες. Με αυτά τα δεδομένα, οι εργασίες θα αρχίσουν αρχές του 2011», είπε η κ. Μαύρου. Το κόστος της ανάπλασης της πλατείας θα καλυφθεί κατά 50% από την Ευρωπαϊκή Ενωση, 45% από την κυπριακή Κυβέρνηση και το υπόλοιπο 5% από το Δήμο Λευκωσίας.



ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΑΤΖΗΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

Κωδικός άρθρου: 920421

ΠΟΛΙΤΗΣ - 31/12/2009, Σελίδα: 24