Μια ανταπόκριση από την Διεθνής Αναρχική Συνάντηση St.Imier – Αύγουστος 2012

09/10/2012 | » Sen



[..] Περί τα τέλη του 19ου αιώνα, ο Μαλατέστα υπερασπιζόταν την οργάνωση και «την κοινωνία» ενάντια στους αντι-οργανωτικούς (που δεν πρέπει να συγχέονται με τους ατομικιστές), διερωτώμενος πώς μπορούσαν ν’ αρνούνται κάτι τόσο προφανές όσο η ανάγκη οργάνωσης. Το φαινόμενο έχει την εξήγησή του στην ειδική λειτουργία του αναρχικού κινήματος ολικής αντιπαράθεσης στην κοινωνία της εποχής. «Το αναρχικό κίνημα – θεωρούσε ο Μαλατέστα – ξεκίνησε ως αντίδραση στο κυρίαρχο πνεύμα αυταρχισμού, ήταν επομένως φυσικό πολλοί αναρχικοί να υπνωτιστούν σχεδόν απ’ αυτή την πάλη κατά της αυθεντίας και να πιστέψουν, εξαιτίας της αυταρχικής εκπαίδευσης που είχαν λάβει, ότι η αυθεντία είναι η ψυχή της κοινωνικής οργάνωσης και ότι για να καταπολεμηθεί η πρώτη έπρεπε να καταπολεμηθεί και ν’ απορριφθεί και η δεύτερη. Οι ιδέες αυτές οδήγησαν σε πράγματα αληθινά απίστευτα. Στράφηκαν ενάντια σε κάθε είδος συνεργασίας και συμφωνίας, θεωρώντας ότι ο συνεταιρισμός είναι το αντίθετο της αναρχίας• υποστηρίχθηκε ότι, χωρίς συμφωνίες, χωρίς αμοιβαίες υποχρεώσεις, αν καθένας έκανε ό,τι του κατέβαινε, χωρίς καν να ξέρει τι κάνει ο άλλος, όλα θα γίνονταν αυθορμήτως αρμονικά· ότι αναρχία σημαίνει πως κάθε άνθρωπος πρέπει να είναι αυτάρκης… χωρίς συναλλαγές και χωρίς συνεταιριστική εργασία (…)». Το αντίθετο όμως: «Αναρχία σημαίνει οργανωμένη κοινωνία χωρίς αυθεντία, κι εννοούμε ως αυθεντία την ικανότητα να επιβάλλεις τη δική σου βούληση… Κατά τη γνώμη μας, η αυθεντία όχι μόνο δεν είναι αναγκαία στην κοινωνική οργάνωση, αλλά, αντί να της είναι επωφελής, ζει σε βάρος της σαν παράσιτο… Αυτό πιστεύουμε, και γι’ αυτό είμαστε αναρχικοί· αν πιστεύαμε ότι δεν μπορεί να υπάρξει οργάνωση χωρίς αυθεντία, θα ήμασταν αυταρχικοί· θα προτιμούσαμε την αυθεντία που εμποδίζει και σκοτίζει τη ζωή, από την αποδιοργάνωση που την κάνει αδύνατη». [..] [1]

Στις 8 Αυγούστου 2012 πραγματοποιήθηκε η Διεθνής Συνάντηση Αναρχικών, εκατόν σαράντα χρόνια μετά το συνέδριο του St. Imier, στον ομώνυμο δήμο, στα βουνά Jura της Ελβετίας. Για πέντε μέρες, αναρχικοί από όλο τον κόσμο συναντήθηκαν ώστε να γνωριστούν, να ανταλλάξουν απόψεις και να οργανώσουν συζητήσεις γύρω από τα θέματα που απασχολούν το αναρχικό κίνημα, μετά από κάλεσμα των οργανώσεων Federation Libertaire des Montagnes, La Cooperative Espace Noir, Federation Anarchiste, Internationale des Federations Anarchistes, Organisation Socialiste Libertaire, AnarKismo κ.ά.

Η προσέλευση, σύμφωνα με δηλώσεις των διοργανωτών που μιλούσαν για 3000 περίπου συμμετέχοντες, ήταν μεγαλύτερη από την αναμενόμενη, η αυτοδιαχείριση σε όλα τα επίπεδα φανερή (π.χ. θέματα που ανέκυπταν, επιλύονταν άμεσα μέσω αυθόρμητων συνελεύσεων) με αξιοσημείωτη την ευσυνειδησία όσον αφορά στην οργάνωση και καθαριότητα του περιβάλλοντος χώρου.

Η οικονομική πολιτική της συνάντησης ήταν προτεινόμενη τιμή (π.χ κατασκήνωση 8€ – 15€/ άτομο για όλη τη διάρκεια της συνάντησης, κουζίνα 8€/τρία γεύματα) με ελεύθερη συνεισφορά και η οργανωτική δομή που διατηρήθηκε, οφείλεται στους εθελοντές, οι οποίοι συμμετείχαν πρόθυμα όπου υπήρχε ανάγκη. Το «Safer Space» (μέρος της κατασκήνωσης), φρόντιζε για την ασφάλεια του χώρου και την παροχή γενικών πληροφοριών. Οι κουζίνες, που λειτουργούσαν με τη συμμετοχή διαφόρων κολεκτίβων, έλαβαν τα πιο θετικά σχόλια για την απόδοτικότητά τους. Προσέφεραν αποκλειστικά vegan φαγητό [2] και η αυτοοργάνωσή τους επέτρεπε στα μέλη να παρακολουθούν τις παρουσιάσεις χωρίς αυτό να επηρεάζει την εύρυθμη λειτουργία του προγράμματος. Δυσκολία παρουσιάστηκε στη μετακίνηση για ανθρώπους με κινητικά προβλήματα [3] και στη μετάφραση καθώς οι γλώσσες ήταν πολλές, οι μεταφραστές μη επαγγελματίες, με αποτέλεσμα η νοηματική απόδοση ορισμένων ομιλιών να είναι ανακριβής.

Το πρόγραμμα ήταν προσανατολισμένο κυρίως σε θεωρητικές κατευθύνσεις, παρά σε πρακτικές, τακτικές και στρατηγικές του αναρχικού κινήματος. Το κοινό φάνηκε να δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον κατά την παρουσίαση δράσεων των τελευταίων ετών αλλά και γεγονότων ευρέως διαδεδομένων (π.χ. αστυνομική βία, αυτοοργάνωση ομάδων ενάντια στην καταστολή). Ήταν αισθητή η απουσία αντιεξουσιαστικών ομάδων από Ελλάδα και Ισπανία και στον αντίποδα υπήρχε μεγάλη συμμετοχή από Γαλλία, Βραζιλία, Ιταλία, Αργεντινή, Χιλή. Η συμμετοχή στις ομιλίες και στις συζητήσεις που ακολουθούσαν, πρoσέφερε συχνά καρποφόρες ανταλλαγές απόψεων. Ωστόσο, δεν υπήρχε αξιολόγηση μετά από κάθε συζήτηση, με αποτέλεσμα να μην επιτυγχάνεται η ανώτερη δυνατή εξέλιξη συζητήσεων.[4]

Η έκπληξη που έδειχναν οι συμμετέχοντες από χώρες όπου η κοινωνική κρίση δεν έχει χτυπήσει ακόμη την πόρτα, αποτελούσε παράδειγμα της ενασχόλησης των εκάστοτε τοπικών κινημάτων. Το γεγονός ότι οι αναρχικές συλλογικότητες, συχνά, είναι προσανατολισμένες στην αντιμετώπιση εγχώριων ζητημάτων αγνοώντας την κατάσταση που επικρατεί σε άλλες χώρες καθώς και οι διαφορετικές νοοτροπίες, ανάμεσα, δηλαδή, σε ανθρώπους με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο και περιβάλλον δράσης, καλλιεργούσε το αίσθημα πολύπλοκης επικοινωνίας πρακτικών και στρατηγικών δημιουργώντας την εντύπωση πως μια διεθνής αντιμετώπιση των θεσμών, φαντάζει μακρινή.

Σε αυτό ήρθαν να απαντήσουν οι παρουσιάσεις αυτοοργανωμένων κινημάτων κυρίως της Λατινικής Αμερικής, όπου, ξεκινώντας από τις κοινότητες του Μεξικού (Ζαπατίστας, Γκερρέρας κ.ά.), έως τα αυτοοργανωμένα σχολεία και τους αγρούς στην Αργεντινή και την Βραζιλία, κατέστη σαφές ότι τα αναρχικά κινήματα μπορούν να δουλέψουν και να αποφέρουν καρπούς σε πολύπλοκες καταστάσεις ακόμη και υπό αντίξοες συνθήκες. Επίσης παρατηρήθηκε πως ομάδες που προέρχονταν από περιοχές με εντονότερα προβλήματα, έδειχναν ιδιαίτερο ενδιαφέρον ακόμη και για θέματα με τα οποία δεν έρχονται σε άμεση επαφή, αναζητώντας πιθανά λάθη και τρόπους αντιμετώπισής τους, κάνοντας λεπτομερείς ερωτήσεις περί των καταστάσεων που γεννήθηκαν.

«Είμαστε αναρχικοί, είμαστε επαναστάτες, θέλουμε να αλλάξουμε την κοινωνία και μας παρουσιάζουν σαν αυτούς που θέλουν να καταστρέψουμε τα πάντα, ενώ θέλουμε να καταστρέψουμε τον καπιταλισμό και να δημιουργήσουμε εναλλακτικές. Η αναρχία είναι η μόνη βιώσιμη εναλλακτική. Η αναρχική κοινωνία λειτουργεί τόσο φυσικά όσο ένας οργανισμός σε ομοιόσταση» – Μέλος IFA

Τις ημέρες της συνάντησης, στον ίδιο χώρο, έλαβε μέρος το συμβούλιο μελών της IFA [5] όπου οι συζητήσεις και οι παρουσιάσεις τους επικεντρώνονταν στα βασικά προτάγματα του αναρχικού χώρου με ιδιαίτερη έμφαση σε θεωρητικές αναλύσεις, ενώ μόνο επιφανειακά θίχτηκε η πολιτική κρίση. Παρατηρήθηκε έλλειψη κάλυψης του χάσματος μεταξύ αναρχικών κινημάτων και κοινωνίας ώστε να αποκτήσουμε αποτελεσματικότερες δομές οργάνωσης και συντονισμού ως κινήματα που στοχεύουν σε κοινωνικούς μετασχηματισμούς. Το κοινό σχολίαζε θετικά τις τοποθετήσεις των ομοσπονδιών, αλλά σε πολλές περιπτώσεις φάνηκε ότι ο κόσμος αναζητούσε καινούριες πρακτικές και μεθόδους, καθώς τα παραδοσιακά μέσα δεν αποδίδουν μακροπρόθεσμα.

[..] Πώς πρέπει ν’ αντιμετωπίζουμε μια συλλογική οντότητα; Ποια είναι η φύση του κοινωνικού δεσμού; Είμαστε συνηθισμένοι να βλέπουμε την κοινωνία με τρόπο ολιστικό, πράγμα απολύτως νόμιμο. Αν πούμε ότι «η ανοιχτή κοινωνία έχει τους εχθρούς της» ή ότι «ο λαός είναι πράος σαν αρνί», το γραμματικό υποκείμενο της φράσης είναι όρος ενικού αριθμού, αλλά η κοινωνία και ο λαός αναφέρονται σε ένα συλλογικό υποκείμενο. Αυτός ο μετασχηματισμός μιας πολλαπλότητας στοιχείων σε ενιαία μονάδα (παλιό πρόβλημα του μεσαιωνικού νομιναλισμού) μάς κάνει ν’ αποδίδουμε στην πολλαπλότητα το κατηγόρημα του ενικού υποκειμένου, για παράδειγμα την «πραότητα», μολονότι ξέρουμε ότι δεν είναι όλα τα άτομα του λαού «πράα σαν αρνιά» και δεύτερον, μας οδηγεί στην κατασκευή μιας ενότητας που μοιάζει να διεκδικεί μια δική της πραγματικότητα, διακριτή από την πραγματικότητα των συνιστωσών της – όπως ο Λεβιάθαν, η Γενική Βούληση, ή το Έθνος. Μια τέτοια οντότητα αξιώνει ν’ αναγνωρίζεται ως άτομο ανώτερης τάξης. [..] [1]

Τον τελευταίο καιρό πυκνώνουν όλο και περισσότερο οι συζητήσεις σχετικά με την παρουσία του αναρχικού χώρου στην κοινωνία. Είναι σαφές ότι σε μια περίοδο που ο καπιταλισμός γίνεται αντιληπτός από ευρύτερα κοινωνικά στρώματα (ακόμη και χωρίς να υπάρχει η συνείδηση πως αυτός είναι το αίτιο της παρούσας κρίσης), οι καταπιεσμένοι είμαστε σε ευνοϊκότερη θέση να δούμε τι υπάρχει πέρα από όσα έχουμε μάθει. Το πρόβλημα βέβαια έγκειται στο ότι ενώ κοιτάμε, δυσκολευόμαστε να πετάξουμε τις παρωπίδες που μάς φόρεσε αυτός ακριβώς ο καπιταλισμός και ό,τι συνεπάγεται (άκρατος καταναλωτισμός, ιδιώτευση κλπ).

«Η κοινωνία πρέπει να καταλάβει ότι δεν μπορεί να περιμένει από το αναρχικό κίνημα να πραγματοποιήσει τα δικά της οράματα, χωρίς τη συμμετοχή της» – Μέλος IFA

Δεν είναι βέβαια αυτοί που ήδη δρουν μέσα στον «χώρο» που θα δώσουν τις απαντήσεις από μόνοι τους. Μπορούν παρ’ όλ’ αυτά, να κάνουν ό,τι είναι δυνατό (με τον λόγο και τη στάση τους) για να αρχίσουν όλο και περισσότεροι άνθρωποι να βαδίζουν προς την ελευθερία. Αν αναγνωρίζουμε την ανάγκη για αφύπνιση και εγκατάλειψη της ιδιώτευσης, αν αρνούμαστε να συρόμαστε από λουριά, σύμφωνα με τις επιθυμίες των εξουσιαστών, δεν μπορούμε παρά να προτείνουμε τη συμμετοχή σε συλλογικές δράσεις. Στον ελλαδικό χώρο υπάρχουν σήμερα εκατοντάδες συλλογικότητες, άλλες με σαφή προσανατολισμό (αντιφασιστικό, κάλυψη ανάγκης στέγης/ τροφής, έμφυλο κλπ.) και άλλες με πιο ευρεία δραστηριοποίηση. Η συμμετοχή όλο και περισσότερων ανθρώπων σε κάποια από αυτές (ή και η δημιουργία νέων εφ’ όσον η φαντασία των υποκειμένων το απαιτεί), η παρουσίασή τους στις γειτονιές, η ενημέρωση σε ανθρώπους και εκτός αναρχικού χώρου για τον λόγο ύπαρξής τους (κι όμως κάτοικοι σε περιοχές με καταλήψεις π.χ. θεωρούν ακόμη πως εκεί μέσα λειτουργούν άτομα με 5 χέρια και 8 κεφάλια και είναι και δική μας ευθύνη που δεν τους προσεγγίσαμε ποτέ), δεν μπορεί παρά να είναι ένα σημαντικό βήμα προς την έξοδο από την απάθεια. Προωθώντας προσπάθειες αυτοδιαχείρισης, λειτουργώντας σε όλες τις κοινωνικές εκφάνσεις ελεύθερα και αντιιεραρχικά, συζητώντας, ξεδιαλύνοντας και κάνοντας κατανοητό πως είναι εφικτό να ζούμε χωρίς αλυσίδες, συμμετέχοντας σε συλλογικότητες και συνεισφέροντας στην εξέλιξή τους με την παρουσία μας, χρησιμοποιώντας τη δημιουργικότητά μας στην επικοινωνία, ίσως καταφέρουμε να γκρεμίσουμε τις ψευδαισθήσεις και να επανεκκινήσουμε την πολιτική σκέψη.

«Ήμουν στα κινήματα πέρυσι και υπήρχαν άνθρωποι που ήρθαν πρώτη φορά σε πολιτικό σκηνικό. Χρειάζεται να αλλάξουμε την κοινωνία, τη συνείδηση. Ο σκοπός μας ήταν ως κίνημα να έρθουμε σε θέση που θα επιτρέψει την συμμετοχή από την κοινωνία. Συγκεντρώσαμε δράσεις, προσπαθήσαμε να στοχεύουμε σε πολλές ομιλίες και εκδηλώσεις, οι οποίες είχαν ανταπόκριση. Όσοι ήρθαν να μας ακούσουν είπαν «καλά τα λόγια, αλλά πρέπει και να πράττουμε» το οποίο είχε ως αποτέλεσμα, κατά την συναναστροφή, οι συμμετέχοντες να αναζητούν όλο και πιο επίμονα πιο δραστικές πρακτικές. Έχουμε συνηθίσει να ακούμε ανθρώπους να εκφράζουν τις επιθυμίες τους και μας είναι πιο εύκολο να κατανοήσουμε ο ένας τον άλλον, έτσι. Θέλουμε να αποφύγουμε την «σύνταξη» που παίρνουν οι αναρχικοί και δεν συμμετέχουν όταν μεγαλώνουν, χρειαζόμαστε συμμετοχή και προτάσεις και θεωρούμε πως κάθε πρωτοβουλία που προέρχεται από την κοινωνία θα πρέπει να αντιλαμβάνεται ως επαναστατική πρακτική» – Μέλος Democracia Real Ya!

Σε έναν αναρχικό νου δεν δικαιολογείται η στασιμότητα. Οφείλουμε να πειραματιζόμαστε στην πράξη για να ανακαλύψουμε τα κοινωνικά όρια και τις νέες εναλλακτικές, να δούμε τα κινήματα ως μαθήματα στο πώς να προσεγγίσουμε την κοινωνία πέρα από τις αναρχικές πρακτικές και συνήθειες. Αναμασώντας συνεχώς τα επιτεύγματα των τελευταίων ετών, χωρίς αυτοκριτική και αναγνώριση λαθών, αποτελεί βασικό έλλειμμα ενός αναρχικού κινήματος. Εμπλέκοντας, όμως, τη διάθεση με τις επιθυμίες μας, επενδύοντας θετικά στις δοκιμές και τις τακτικές, το μόνο που μένει είναι να δρούμε σταθερά προς την εύρεση επικοινωνιακών περασμάτων τα οποία θα φέρουν την κοινωνία σε θέση να αντιληφθεί την δύναμή της.

«Θέλω να απαντήσω σε σχόλια που ακούω «Ο καπιταλισμός πεθαίνει μόνος του». ΔΕΝ πεθαίνει μόνος του. Μετασχηματίζεται, αλλάζει υποστηρικτές και τρόπους. Άνθρωποι πεινάνε, πεθαίνουν εξαιτίας του κέρδους. Ασχοληθείτε!» – Μέλος συλλογικότητας Μεγ. Βρετανίας

[..] Η κοινωνία που θεσπίζουν οι άνθρωποι, που βασίζεται στον αυθαίρετο νόμον, που είναι ανοιχτή στην κριτική και στην εξέγερση, που εμπεριέχει τη δυνατότητα να λες «όχι» στον νόμο, να του ασκείς κριτική, να τον αντιμάχεσαι, λειτουργεί, εν μέρει τουλάχιστον, για τα άτομα που την απαρτίζουν, σαν να ήταν μια νέα φύσις. Μπορούμε να πούμε ότι η κοινωνία υπάρχει παντού όπου τα ανθρώπινα όντα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, ή – πράγμα που καταλήγει στο ίδιο – εκεί όπου «βρίσκονται σε αμοιβαία δράση και συγκροτούν μια μόνιμη ενότητα», μια ενότητα που διαρκεί στον χρόνο [..] [1]

Μαθημένοι να μην κουράζουμε το μυαλό μας, να μη χρησιμοποιούμε τη φαντασία μας, μένουμε παγωμένοι να παρακολουθούμε την πτώση μας. Κι είναι σ’ αυτό ακριβώς το σημείο που ο αναρχικός χώρος οφείλει να απωλέσει την εσωστρέφειά του.

[1] Eduardo Colombo – Αλλάζοντας παράδειγμα

[2] Έντονη δυσαρέσκεια δημιούργησε η αντίθεση και κυρίως ο τρόπος εναντίωσης (άμεση επίθεση), όσον αφορά στη διάθεση ζωικών παραγώγων, καθώς θεωρήθηκε, από vegan και χορτοφάγους, «καπιταλιστική πράξη και δεν έπρεπε να τα προσφέρει μια αναρχική συνάντηση».

[3] Ενδεικτικό δείγμα της αυτοοργάνωσης ήταν πως κατά την δήλωση ανεπαρκούς μετακίνησης των ΑμΕΑ, αναρτήθηκαν καλέσματα για συνέλευση στην οποία θα συζητούνταν τα θέματα που απασχολούσαν τους συμμετέχοντες.

4] Μέρος του προγράμματος ήταν μια παρουσίαση για την κατάσταση στην Ελλάδα σε δύο μέρη («Γενική κατάσταση στην Ελλάδα» και «Κατάσταση των κοινωνικών αγώνων στην Ελλάδα») η οποία, μεταξύ άλλων, δημιούργησε αυθόρμητες συναντήσεις και ερωτήσεις.

Υπήρχαν επίσης στο πρόγραμμα τρία στρογγυλά τραπέζια αναρχοφεμινισμού, στα δύο εκ των οποίων απαγορεύτηκε η πρόσβαση και συμμετοχή ανδρών στην συζήτηση (ενώ τα πρακτικά θα ήταν ανοιχτά στο κοινό).

[5] Μέρος των ομιλιών και παρουσιάσεων της IFA είχαν δυνατότητα να τις παρακολουθήσουν αποκλειστικά τα μέλη της IFA και ειδικοί προσκεκλημένοι.

Συγγραφική ομάδα «Sen»

Shortlink: http://wp.me/pyR3u-bnh