Ο μύθος του αναρχοκαπιταλισμού

Julien Chaulieu – 01/05/2011



Αναρχοκαπιταλισμός: πολιτικό ρεύμα που υποστηρίζει την κατάργηση του κράτους και τάσσεται υπέρ της ατομικής ιδιοκτησίας σε μια ελεύθερη αγορά. Γνωστοί θεωρητικοί-συγγραφείς που συνέβαλαν στην δημιουργία αυτού του ρεύματος είναι οι (κυρίως) Murray Rothbard, Ludwig von Mises, Lysander Spooner, Benjamin Tucker, David D. Friedman, ενώ η πρώτη διατύπωση του αναρχοκαπιταλισμού, αποδίδεται στο Austrian School economist. Ωστόσο, η ύπαρξή του και μόνο έχει προκαλέσει αντιδράσεις στους κύκλους του παραδοσιακού αναρχισμού. «Πως είναι δυνατόν ένας αναρχικός που αγωνίζεται για την εξάλειψη πάσης φύσεως ιεραρχίας να υποστηρίζει παράλληλα τον καπιταλισμό, ή, έστω και ορισμένα στοιχειά του; Κάτι τέτοιο δεν είναι είναι ασυμβίβαστο και αντιφατικό μιας και ο καπιταλισμός εκ φύσεως είναι ένα ιεραρχικό σύστημα;»

Ο αναρχισμός, (ακόμη και ετυμολογικά αν το δει κανείς), προέρχεται από την αρχή (=εξουσία) και το στερητικό «α» δηλώνοντας το πρόταγμα για μια κοινωνία «χωρίς εξουσία». [3] Συνεπώς, το πρώτο συνθετικό της λέξης «αναρχο-καπιταλισμός» αναιρεί το δεύτερο. Οι αναρχοκαπιταλιστές, όμως, δεν βλέπουν πως μέσα από την ιεραρχική διαβάθμιση μιας κοινωνίας δημιουργούνται και αναπτύσσονται εξουσιαστικού τύπου σχέσεις, δεν βλέπουν την ατομική ιδιοκτησία ως μια μορφή αδικίας, δεν αντιλαμβάνονται τις κοινωνικές δομές της ίδιας της καπιταλιστικής κοινωνίας ως καταπιεστικές. Επιτίθενται στην εξουσία που ασκεί το κράτος, και μόνο όταν αυτό επεμβαίνει στον καπιταλισμό (παρεμβατισμός και σοσιαλδημοκρατία). Θεωρούν τον καπιταλισμό ως το μόνο σύστημα που εγγυάται πλήρη χειραφέτηση των ανθρώπων, αδυνατώντας (ή μη θέλοντας) να καταλάβουν ότι η ύπαρξη του χρήματος και της κοινωνικής ιεραρχίας έρχονται σε πλήρη σύγκρουση με τα ιδεώδη του αναρχισμού και ότι ένα ανταγωνιστικό ετερόνομο σύστημα όπως ο καπιταλισμός, μόνο εκμετάλλευση και δυστυχία μπορεί να γεννά. Αγνοούν όμως πως οι μοντέρνες προεκτάσεις του φιλελευθερισμού είναι στην ουσία πλήρως αντι-ελευθεριακές και ταυτόχρονα αντίθετες προς την θεωρία της ελεύθερης βούλησης. Πιστεύουν δηλαδή, όπως και οι Right Wing (παραδόξως αποκαλούμενοι) Libertarians, (ή νεοφιλελεύθεροι με βάση τα Ευρωπαϊκά δεδομένα), σε μια αγορά της αυτορρύθμισης, όσον αφορά τις κρίσεις, τους ανταγωνισμούς, των τιμών κλπ, όπου ο καθένας θα έχει ίσες ευκαιρίες αλλά μόνο στο «επιχειρειν». Το γεγονός ότι παρουσιάζονται ως ρεύμα της αναρχίας έχει να κάνει μάλλον με κάποια βασικά σημεία του «θεωρητικού οπλοστασίου» του αναρχισμού, όπως την άρνηση των κοινοβουλευτικών θεσμών, την άρνηση του κράτους, κ.α. Δεν είναι το κράτος, όμως, το μόνο πρόβλημα. Το κράτος είναι απλώς μια πτυχή της κοινωνίας. Αγνοούν πως, πλέον, η πραγματική εξουσία δεν βρίσκεται μόνο στον Λευκό οίκο, στα κοινοβούλια και στα δημαρχία αλλά στο ίδιο το κεφάλαιο και την κυρίαρχη ιδεολογία της ηθικής της εργασίας και του κοινωνικού συντηρητισμού. Το βασικό ζήτημα είναι η εκμετάλλευση ενός ανθρώπου. Η εκμετάλλευση είναι ένας από τους βασικότερους παράγοντες που δημιουργοήυνται εξουσιαστικής φύσης σχέσεις.

Στις ΗΠΑ, μεγάλο κομμάτι του αναρχικού κινήματος δεν έχει έρθει καθόλου σε επαφή με την Ευρωπαϊκή σοσιαλιστική σκέψη (Μάρξ, Μπακούνιν, Κροπότκιν). Στην ουσία είναι γέννημα θρέμμα παχέων αγελάδων του αμερικάνικου λιμπεραλισμού της ίδιας εποχής που ταυτόχρονα ενσωματώνει μέρος της αντι-κομμουνιστικής εκστρατείας των δεκαετιών του 50 και του 60 (οι αναρχοκαπιταλιστές υιοθετούν μόνο την σοσιαλ-φιλελεύθερη φύση της αναρχίας και απεχθάνονται οποιαδήποτε αριστερή-σοσιαλιστική ιδεολογία), την χυδαιότητα της μεταμοντέρνας Δεξιάς, ενώ ταυτόχρονα αντανακλά τον άκρατο ατομισμό (ιδιώτευση) της Αμερικανικής κοινωνίας, καθώς και τα διάφορα κοινωνικά φαντασιακά του Δυτικού τρόπου ζωής (όπως η ηθική της εργασίας). Θεωρούν το Κράτος ως… αυταρχικό σοσιαλιστή (συχνά το εξισώνουν με το Σοβιετικό καθεστώς) που αναπτύσσεται παρασιτικά στους αυχένες των μικρομεσαίων επιχειρηματιών και περιορίζει την αγοραστική δυνατότητα ενός πολίτη μέσω της επιβολής φόρων.


Σχέσεις εξάρτησης με τον καπιταλισμό


Για πολλούς Right Wing Libertarians, αναρχοκαπιταλιστές, καθώς και υπερσυντηρητικούς του «κόμματος του τσαγιού», ο Ομπάμα είναι κομμουνιστής (κατά το Σοβιετικό πρότυπο), επειδή κάποιοι εικάζουν πως με το Health Reform θα παράσχει δωρεάν υγεία στους πολίτες των Η.Π.Α

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ο αναρχοκαπιταλισμός αποτελεί δημιούργημα (ίσως και ιδεολόγημα) του αμερικανικού λιμπεραλισμού. Γι’ αυτόν τον λόγο, άλλωστε, το ρεύμα αυτό ανθεί κυρίως στις Η.Π.Α, τον Καναδά, την Ιρλανδία και την Αυστραλία, χώρες όπου ο καπιταλισμός έχει θεοποιηθεί όσο πουθενά αλλού. Αναρχοκαπιταλιστικά ιδεώδη υιοθετούνται κυρίως από άτομα που προσποιούνται ή απλά προσπαθούν να πείσουν τον εαυτό τους πως αντιστέκονται στο κυρίαρχο κατεστημένο, αλλά, στην ουσία, δεν έχουν απογαλακτιστεί καθόλου από την προπαγάνδα των Μέσων Ενημέρωσης, τα οποία βρίσκονται υπό την κατοχή μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων που παράλληλα ασκούν και άλλες οικονομικές δραστηριότητες (όπως charities). Τα σημαντικότερα φιλανθρωπικά ιδρύματα των Ηνωμένων Πολιτειών χρησιμοποιούν συχνά τα τεράστια χρηματικά μέσα που διαθέτουν εκλέγοντας φωνές που κατακρίνουν μεν την κοινωνική αδικία, αλλά με τέτοιον τρόπο που όχι μόνο δεν αμφισβητεί τον καπιταλισμό, αλλά θεωρούν πως το πρόβλημα είναι ο κορπορατισμός και η διαφθορά που εμποδίζουν την ορθή λειτουργία του συστήματος. Λένε δηλαδή, πως δεν είναι ο καπιταλισμός υπεύθυνος για την άνιση κατανομή του πλούτου, αλλά «οι σοσιαλιστικές τακτικές των κυβερνήσεων του Δημοκρατικού Κόμματος» που προωθούν συγκεκριμένους ανθρώπους σε συγκεκριμένα αξιώματα (κορπορατισμός κατ’ αυτούς). Σαφέστατα και το κράτος αποτελεί μέσο ανάδειξης αξιωμάτων, όμως δεν είναι το μόνο. Η άνιση κατανομή του πλούτου, που οδηγεί στον κορπορατισμό, είναι επίσης και παράγωγο του κοινωνικού ανταγωνισμού που γεννά ο καπιταλισμός, της ασύδοτης αγοράς, ενός κοινωνικο-πολιτικού μοντέλου που στεριώνεται πάνω στα φαντασιακά των work etchics και της παραγωγιγοκεντρικής προσέγγισης, και φυσικά του χυδαίου κρετινισμού της άκρατης ιδιώτευσης που μαστίζει την Αμερικανική κοινωνία («να ενδιαφέρεσαι πάντα μόνο για τον εαυτό σου και ποτέ για τους άλλους»). Όπως είχε πει κάποτε ο McGeorge Bundy, πρώην Πρόεδρος του Ιδρύματος Ford: «Οτιδήποτε κάνει το Ίδρυμα, το κάνει για να γίνεται ο κόσμος πιο ασφαλής για τον καπιταλισμό». Προφανώς πρόκειται για μια προπαγάνδα που υιοθετείται από άτομα που δεν έχουν μελετήσει, ή, δεν σκοπεύουν να ερευνήσουν ποτέ την φύση του καπιταλισμού, είτε σε αυτούς που έχουν μάθει να μην εξετάζουν τις δοτές και έτοιμες απαντήσεις που σερβίρουν τα Μέσα Ενημέρωσης.

Το cable TV Fox News (γνωστό για την αντι-σοσιαλιστική/φιλο-καπιταλιστική του στάση, που παράλληλα αποτελεί και φερέφωνο των νεο-συντηρητικών του G.W.Bush), αριθμεί πάνω από 102 εκατομμύρια συνδρομητές σε όλη την χώρα. Ιδιοκτήτης του είναι ο Rupert Murdoch, δισεκατομμυριούχος Αμερικανό-Αυστραλός, που ταυτόχρονα κατέχει και την The Wall Street Journal, την Αυστραλέζικη tabloid (Δεξιάς κατεύθυνσης) The Daily Mirror, ενώ το 1969 έγινε κάτοχος και της Βρετανικής ακροδεξιάς, επίσης tabloid, The Sun. Στην πορεία, απέκτησε τους The Times και την The Sunday Times, ενώ το 1990 υποστήριξε ανοιχτά την Margaret Thatcher. Κατά την προεκλογική περίοδο στην Βρετανία το 2010, υποστήριξε το Συντηρητικό κόμμα του David Cameron μέσω δημοσιευμάτων του στην Sun. Μερικά ακόμη ειδησεογραφικά δίκτυα που βρίσκονται υπό την ιδιοκτησία του στις Η.Π.Α είναι η San Antonio Express-News και η Star. Το 2007, επίσης προσφέρθηκε με 5 δισεκατομμύρια δολάρια να αγοράσει τον Dow Jones. Αυτά γεννά ο καπιταλισμός λοιπόν! Κατευθυνόμενη ενημέρωση, κομμένη και ραμμένη στα μέτρα μιας χούφτας πλουτοκρατών.

Ένα ζωντανό παράδειγμα μαζικής χειραγώγησης, το γεγονός όπου πάνω από 1 δισεκατομμύρια άτομα παγκοσμίως παρακολούθησαν τον γάμο της βασιλικής οικογένειας στο Λονδίνο. Την ίδια στιγμή που στον Αραβικό κόσμο οι πολίτες αντιστέκονται στους σάπιους τους δυνάστες, στους καταπιεστικούς τους βασιλιάδες και δικτάτορες με κάθε μέσο, στον «ελεύθερο» Δυτικό κόσμο, οι αποχαυνωμένες μάζες θα έκαναν τα πάντα προκειμένου να απολαύσουν ζωντανά τους γάμους των δικών τους βασιλιάδων!!!

Quote :

Ακόμη και οι πιο αντιδραστικοί έχουν παραδεχτεί πως ο γενικός πληθυσμός έχει όλη τη δύναμη. Κι ο Ντέιβιντ Χιούμ που ήταν πολύ συντηρητικός πίστευε πως οι αρχές του κράτους ξεκινάν από ένα «παράδοξο». Γιατί οι πολλοί να δέχονται να τους κυβερνάν οι λίγοι; Δεν είναι υποχρεωμένοι, μπορούν να πάρουν την εξουσία. Λένε πως ακόμα και στα πιο απολυταρχικά καθεστώτα ο λαός μπορεί να πάρει την εξουσία, αρκεί να το θελήσει. Πως λοιπόν υποτάσσονται; Η απάντησή του είναι από αυτό που εμείς ονομάζουμε προπαγάνδα.

[Νόαμ Τσόμσκυ (Ντοκιμαντέρ) “στα μονοπάτια της σκέψης”]

Δεν είναι όμως μόνο η χειραγώγηση.Ένας από τους βασικότερους παράγοντες που ο καπιταλισμός κρατά, είναι πως ο τρόπος που λειτουργεί συμβάλλει στο να δημιουργούνται ευκαιρίες για συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, φροντίζει ώστε μια μερίδα του πληθυσμού να μπορεί να ενσωματωθεί στο σύστημα, απολαμβάνοντας έτσι τα προνόμια του σκαρφαλώματος σε μια ανώτερη βαθμίδα της καπιταλιστικής ιεραρχίας. Αυτό όμως που αδυνατεί να κατανοήσει ο μέσος σύγχρονος Δυτικός άνθρωπος είναι ότι αυτές οι ευκαιρίες δεν δημιουργήθηκαν ελέω καπιταλισμού. Δημιουργήθηκαν από αγώνες ενάντια στον καπιταλισμό (βλ, η ιστορία του εργατικού κινήματος). Παρομοίως και η ελευθερία του λόγου, που τόσο πολύ οι φανατικοί πολέμιοι του σοσιαλισμού – συμπεριλαμβανομένων και των αναρχοκαπιταλιστών – υπερασπίζονται (λέγοντας πως ο σοσιαλισμός οδηγεί στην δικτατορία, και φέρνοντας συνεχώς το παράδειγμα-έκτρωμα της Σοβιετικής Ρωσίας ή άλλων Σταλινικών καθεστώτων), αυτή λοιπόν η ελευθερία δεν γεννήθηκε από τον καπιταλισμό. Είναι προϊόν συγκρούσεων είτε με τους παπάδες, φεουδάρχες, είτε με τους κεφαλαιοκράτες, και γενικώς με κάθε είδους κοινωνικό δυνάστη. Έτσι σήμερα, ο μέσος Αμερικανός, Άγγλος, Γάλλος, Γερμανός… έχοντας εξασφαλίσει μια θέση εργασίας που του παρέχει κάποια οικονομική άνεση είτε αποστασιοποιείται από τους κοινωνικούς αγώνες, «αποσύρεται» και απέχει από κάθε πολιτική δράση, βυθίζει τον εαυτό του στην αδιαφορία, την απάθεια και την απολιτικοποίηση, είτε εκφράζει την αντίδρασή του μέσα από υποκουλτούρες-καρικατούρες, γεννήματα θρέμματα ιδεολογικών παραλογισμών, κοινωνικών φαντασιακών (ένα από αυτά είναι και ο αναρχοκαπιταλισμός, όπως και ο εθνικισμός). Άλλωστε, η ύπαρξη του χρήματος στις ανθρώπινες κοινωνίες βοηθά σημαντικά στο ρεγουλάρισμα του τρόπου ζωής του καθενός μας [1].

Αυτό που θα πρέπει να μας ανησυχεί όμως, δεν είναι πως απλά φανατικοί υποστηρικτές του καπιταλισμού είναι υψηλόμισθοι εργαζόμενοι, προνομιούχοι μιας ολιγαρχικής ελίτ. Πολλοί άνθρωποι των μεσαίων κοινωνικών στρωμάτων, καθώς και πολλοί εργάτες ταυτόχρονα, φτάνουν σε σημείο να υιοθετήσουν απόψεις όπως «τίποτα δεν θα πρέπει να είναι τζάμπα», «θα πρέπει να πληρώνουμε για το κάθε τι» και πως «όποιος δεν έχει να πληρώσει είναι δικό του σφάλμα, είναι ρέμπελος και του αξίζει να υποστεί τις συνέπειες των πράξεών του» (ασχέτως και αν οι ίδιοι βρίσκονται ακριβώς στην ίδια θέση με αυτούς που κατακρίνουν), είτε πως «θα πρέπει να υποστηρίζουμε τις μεγάλες επιχειρήσεις γιατί αυτές μας δίνουν δουλειά». Εδώ μας έχει οδηγήσει η ιδεολογική οπισθοδρόμηση που επίμονα τα κατευθυνόμενα Μέσα Ενημέρωσης μας επιβάλουν. Αυτού του είδους την χειραγώγηση, λοιπόν – όπως πολλοί κοινωνιολόγοι έχουν κατά καιρούς υποστηρίξει – θα την ζήλευε ακόμη και η Ναζιστική Γερμανία.

Quote :

Ο σημερινός δυτικός άνθρωπος – συμπεριλαμβανομένου και του νεοέλληνα – είναι ένα άτομο περιορισμένο στην καθαρά ιδιωτική του σφαίρα, ενδιαφέρεται μόνο για το βιοτικό του επίπεδο. Προσπαθεί με τα διάφορα καταναλωτικά «αγαθά» να συγκαλύψει την έλλειψη κάθε νοήματος αναφορικά με την ζωή και την θνητότητά του. Χειραγωγείται από τους δήθεν πολιτικούς ή είναι τόσο αποκαρδιωμένος από την πολιτική κατάσταση, ώστε απέχει. Αποχαυνώνεται από τα Μέσα επικοινωνίας. Χαζεύει τα σήριαλ και χάφτει, κατά το μάλλον ή ήττον, αυτά που του σερβίρουν ως «νέα» [...] Η σημερινή κοινωνία είναι μια κοινωνία τηλεκατανάλωσης με διπλή έννοια.

[Κορνήλιος Καστοριάδης, «Είμαστε Υπεύθυνοι για την Ιστορία μας», (σ.6-7)]

Οι Right wing libertarians (Ελευθεριακοί δεξιοί):


Χαρακτηριστικό παράδειγμα διαμαρτυρίας ελευθεριακών δεξιών (ή αλλιώς propertarians) ενάντια στο Health Reform της κυβέρνησης του "Μαρκιστή" Ομπάμα.Προφανώς η ανορθογραφία συμβαδίζει με την πολιτική τους ακρισία.

Σήμερα μπορεί η αντι-σοσιαλιστική υστερία στις Η.Π.Α μπορεί να μην εκπροσωπείται επίσημα από κάποιον παρανοϊκό McCarthy, αλλά από άτομα που απλώς καλούνται… ελευθεριακοί δεξιοί. Στην ουσία, πρόκειται για μια λιγότερο ακραία έκδοση του αναρχοκαπιταλισμού, με την μόνη διαφορά ότι οι Right Wing Libertarians αναγνωρίζουν το κράτος. Υποστηρίζουν πως το κράτος θα πρέπει να επεμβαίνει μόνο για να προστατέψει την ατομική ιδιοκτησία από «καταπατητές», [γι' αυτό άλλωστε και κοροϊδευτικά πολλές φορές αποκαλούνται propertarians, (σύνθεση δύο λέξεων: proletarians=προλετάριοι + property=ιδιοκτησία)]. Είναι υπέρ μιας «μικρής κυβέρνησης» πιστεύοντας πως ο παρεμβατισμός και η κρατική πρόνοια επιβαρύνουν τις τσέπες του πολίτη, (λόγω της επιβολής άμεσων φόρων). Οτιδήποτε γι αυτούς σχετίζεται με την κρατική πρόνοια είναι κατάλοιπα του κομμουνισμού, (η παράγωγα κομμουνιστικών ιδεολογιών). Πολλοί από αυτούς έχουν αντιστρέψει την γνωστή φράση του Προυντόν «η ιδιοκτησία είναι κλοπή» με το σλόγκαν «η φορολογία είναι κλοπή». Αναμφισβήτητα η φορολογία είναι κλοπή, αλλά δεν είναι το μόνο μέσο εκμετάλλευσης του παραγόμενου πλούτου ενός εργαζόμενου. Οι καπιταλιστικές σχέσεις εργοδοσίας σε συνδυασμό με την ιδιοκτησία, αποτελούν εξίσου ένα μεγάλο πρόβλημα. Εξ’ άλλου, κράτος δίχως ιδιοκτησία (και το αντίστροφο) δεν μπορεί να υπάρξει. [2]

Γι΄αυτούς, η κοινωνική πρόνοια είναι ένας θεσμός «που καταπιέζει τους εργατικούς ανθρώπους ευνοώντας μόνο τους τεμπέληδες» (νοοτροπία που αντανακλά την χυδαιότητα της ηθικής της εργασίας). Υποστηρίζουν την σμίκρυνσή του κράτους μέσω της πώλησης πολλών δημόσιων υπηρεσιών σε ιδιώτες επιχειρηματίες. Έχουν ως πρότυπό τους συντηρητικούς πολιτικούς σαν τον Ron Paul. Μεγάλο τμήμα ελευθεριακών δεξιών (αλλά και αναρχοκαπιταλιστών) ενσωματώνεται στο «κίνημα του τσαγιού», που τάσσεται ενάντια στους μετανάστες επίσης, ή στο Libertarian Party. Εδώ και πολύ καιρό, έχουν διεξάγει αμείλικτο πόλεμο ενάντια στο health reform του Ομπάμα διακηρύσσοντας πως ο Ομπάμα είναι σοσιαλιστής και απειλεί να καταστρέψει τις αξίες της Αμερικανικής κοινωνίας, την «ελευθερία» και την «δημοκρατία» και πως κάποια στιγμή «θα επιβάλει τον κομμουνισμό»… Με λίγα λόγια δεν είναι υπέρ του να υπάρχει κρατική περίθαλψη για τους άστεγους, για αυτούς που δεν μπορούν να διαθέσουν χρήματα για περίθαλψη (στις Η.Π.Α η δημόσια υγεία δεν είναι δωρεάν), τα σχολεία να είναι όσο το δυνατόν λιγότερο δωρεάν και δημόσια. Οι νόμοι της ελεύθερης αγοράς για αυτούς θα πρέπει να ισχύουν παντού μιας και πιστεύουν πως «όσο πιο ελεύθερη είναι η αγορά, τόσο πιο ελεύθεροι είναι οι άνθρωποι».

Αναρχοκαπιταλιστες ονομάζονται επίσης και οι Αμερικάνοι συνήθως υψηλοσυνταξιούχοι γελαδάρηδες (γνωστοί και ως rednecks) που με στόχο να μην πληρώνουν φόρους, πουλάνε τα σπίτια τους, αγοράζουν πολυτελή τροχόσπιτα στα οποία και κατοικούν μόνιμα. Μετακινούνται συνεχώς σε όλη την χώρα, κι έτσι, μην έχοντας κάποια μόνιμη διεύθυνση αποφεύγουν να πληρώνουν φόρους.

Quote :

Το μόνο σίγουρο γεγονός σχετικά με τη ρωσική υπόθεση και το σοβιετικό καθεστώς σε σχέση με το οποίο όλοι οι άνθρωποι συμφωνούν είναι το εξής: ότι το βιοτικό επίπεδο των ρώσων είναι πολύ χαμηλότερο από εκείνο των μαζών στη χώρα η οποία θεωρείται παγκοσμίως ως το σύμβολο του καπιταλισμού, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Αν επρόκειτο να θεωρούμε το σοβιετικό καθεστώς ως ένα πείραμα, θα πρέπει να πούμε ότι το πείραμα έχει αποδείξει σαφώς την υπεροχή του καπιταλισμού και την κατωτερότητα του σοσιαλισμού.

Αυτό λοιπόν μας λέει ο Ludwig von Mises (Socialism: An Economic and Sociological Analysis), ένας από τους θεμελιωτές του οικονομικού λιμπεραλισμού, στον οποίο το «κίνημα» των αναρχοκαπιταλιστών χρωστά πολλά.

Βλέπουμε λοιπόν που οδηγεί η ιδεολογική τύφλωση της προπαγάνδας του κυρίαρχου κατεστημένου. Σε απόλυτο ιδεολογικό παροξυσμό, σε μια στείρα αναπαραγωγή άστοχων επιχειρημάτων, δίχως νόημα, δίχως βάθος, από όπου και κανένα πρόταγμα δεν μπορεί να ξεπηδήσει.

Πρώτα απ’ όλα, ως πείραμα χαρακτηρίζεται η οποιαδήποτε έμπρακτη δοκιμή ή εφαρμογή μιας θεωρίας με στόχο μια περαιτέρω έρευνα. Ειδικότερα, το πείραμα συμπληρώνει την παρατήρηση και παρέχει γνωστικό υλικό με το οποίο ο επιστήμονας έχει τουλάχιστον την ευκαιρία να παρακολουθήσει και να εξετάσει πλευρές του φαινομένου. Δεν είναι κάτι από το οποίο θα πρέπει να καταλήξουμε σε defacto συμπεράσματα, ειδικότερα, βάση μονόπλευρης κριτικής. Θα πρέπει λοιπόν να μελετήσουμε τι πήγε στραβά, τι ήταν αυτό που απέτυχε, τι αξίζει να κρατήσουμε από τον Μαρξισμό και τι να βάλουμε στο μουσείο καθώς αν υπήρχαν επιπλέον λόγοι που οδήγησαν την ρωσική κοινωνία να στραφεί προς τον ολοκληρωτισμό ξανά. Έπειτα, ο σοσιαλισμός δεν εφαρμόστηκε μόνο στο Λενινιστικό του μοντέλο. Ας δούμε παρακάτω:

Αρχικά, θα πρέπει να γνωρίζουμε πως καμία χώρα δεν αποτελεί πρότυπο σοσιαλισμού, (εκτός και αν θέλουμε να δημιουργούμε ζωτικά ψεύδη, έτσι, μόνο και μόνο για να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες μας να πιστεύουμε κάπου). Οι μόνες κοινωνίες που εφάρμοσαν ένα πλάνο σοσιαλιστικής οικοδόμησης, ως ένα βαθμό όμως, με επιτυχία (και ορίζω ως επιτυχία την ικανοποίηση της πλειοψηφίας, αλλά και όχι την άγνοια της μειοψηφούσας γνώμης, καθώς και την ικανότητα να επιλυθούν προβλήματα σημαντικά που ο σύγχρονος καπιταλισμός, ακόμη και σήμερα δεν κατορθώνει να λύσει, αλλά και δίχως να δημιουργεί καινούρια) ήταν η Παρισινή κομμούνα και η Ισπανική Επανάσταση. Οι κοινωνίες αυτές δεν κατέρρευσαν από μόνες τους, αλλά συνετρίβησαν λόγω «εξωτερικών επιθέσεων», σε αντίθεση με το Σοβιετικό παράδειγμα, ένα καθεστώς συμπαγές, ανελεύθερο, δίχως καμία δυνατότητα εξέλιξης. Αυτό που βοήθησε την Ισπανική επανάσταση να εδραιωθεί και να μην ακολουθήσει τα σοβιετικά ίχνη είναι η έλλειψη καταπίεσης πάνω στις μάζες, η οργάνωση της κοινωνίας πάνω σε ελευθεριακά πρότυπα και όχι με βάση το ολοκληρωτικό Λενινιστικό μοντέλο.



Όπως αναλύθηκε και παραπάνω επίσης, καμία έως ελάχιστες από τις ελευθερίες που απολαμβάνουμε σήμερα αποτελούν προνόμια του καπιταλισμού. Είναι αποτέλεσμα αγώνων και συγκρούσεων. Αν υπάρχει κάτι που κινεί την ιστορία και αλλάζει θετικά τα δεδομένα, είναι η ρήξη μας με την κυρίαρχη ελίτ, η αμφισβήτησή της κυρίαρχης ιδεολογίας και η άρνηση υποταγής. Αυτό που καθορίζει την ελευθερία μας μέσα σε μια κοινωνία, είναι κατά πόσο εμείς οι ίδιοι και οι γύρω μας μπορούμε και αψηφούμε την κυρίαρχη ηθική, τους νόμους, τα αντίποινα και την καταστολή, προτάσσοντας ταυτόχρονα ένα πιο ορθολογικό κοινωνικό μοντέλο, τόσο ως προς τους στόχους του, όσο όμως και σε ότι αφορά τον μέσο και τον σκοπό. (Για παράδειγμα, αν δεν υπήρχαν τα κινήματα του Διαφωτισμού, η Γαλλική Επανάσταση, πιθανότατα να κυριαρχούσε ακόμη η εκκλησία με την ιερά εξέταση, οι φεουδάρχες να εξουσίαζαν και να εξόριζαν τους «ανυπάκουος» και πάει λέγοντας). Ο Δυτικός κόσμος σήμερα μπορεί και απολαμβάνει μια, έστω και επιφανειακή, ελευθερία, αυτό είναι αναμφισβήτητο, αλλά και για την συντριπτική πλειοψηφία, η ελευθερία του λόγου αποτελεί ταυτόχρονα πάγιο δικαίωμα. Όμως, ο καπιταλισμός δεν είναι ένα σύστημα που εδραιώνεται σε μια χώρα μόνο. Είναι ένα σύστημα παγκόσμιο. Ο Σαρκοζύ, για παράδειγμα, δεν μπορεί πλέον να αναστείλει το αστικό σύνταγμα, δεν μπορεί να επιβάλει δικτατορικού τύπου λογοκρισία στους Γάλλους προκειμένου να εξασφαλίσει την απόλυτη κυριαρχία του. Έτσι, του απομένουν οι εξής προοπτικές: α) ευημερία για τους Γάλλους πολίτες, περισσότερες θέσεις εργασίας, περισσότερη μέριμνα ώστε να μην εξεγείρονται και β) προπαγάνδα, διαστρέβλωση, θεάματα. Πως όμως θα χτιστεί αυτή η ευημερία; (Με μια πολύ επιγραμματική ανάλυση), καταληστεύοντας τον φυσικό πλούτο άλλων χωρών, (ιμπεριαλισμός). Αυτός ο πλούτος θα χρησιμοποιηθεί για να μπουν οι βάσεις της βιομηχανικής παραγωγής, που ως γνωστόν όσο πιο πολύ παράγει μια καπιταλιστική κοινωνία, τόσο πιο εύκολα ανταπεξέρχεται στον διεθνή ανταγωνισμό. Η παραγωγή όμως δεν θα πρέπει να σταματήσει, διαφορετικά το βιοτικό επίπεδο της χώρας θα σημειώσει πτώση, λόγω του ότι μείωση της παραγωγής σημαίνει ταυτόχρονα και οικονομική εξασθένιση. Συνεχής παραγωγή σημαίνει συνεχής αναζήτηση πρώτων υλών, δηλαδή φυσικού πλούτου (μιας και ένα μεγάλο κομμάτι της παραγωγής έχει να κάνει με φυσικό πλούτο), και κατά συνέπεια συνεχής εκμετάλλευση τόσο των φτωχότερων πληθυσμών, όσο και του φυσικού περιβάλλοντος, όσο το δυνατόν περισσότερο, (όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται με βάση το κέρδος και την παραγωγή).

Έτσι λοιπόν χτίστηκε ο Δυτικός καπιταλισμός. Γνωρίζουν πολύ καλά οι Χιλιανοί, οι Βολιβιανοί, οι Αργεντινοί, οι Ισπανοί, οι Τζαμαϊκανοί, οι πολίτες του Εκουαδόρ πως οι Η.Π.Α σαν αυτοκρατορία κατάφερε ορθοπόδησε. Γνωρίζουν ποιος ήταν ο λόγος που οι Η.Π.Α χρηματοδοτούσαν και πατρονάριζαν στρατιωτικές δικτατορίες. Γνωρίζουν επίσης και οι εναπομείναντες Ινδιάνοι αυτόχθονες ποιος είναι υπεύθυνος για τον θάνατο 100.000.000 ομόφυλων τους και για ποιον λόγο τούτη η θηριωδία έλαβε χώρα από τα μέσα του 15ου αιώνα μέχρι και μόλις μερικές δεκαετίες πριν. Πλήρωσαν πολύ ακριβά οι αυτόχθονες τα προνόμια που είχαν να κατοικούν σε πλούσια εδάφη, γιατί με βάση αυτόν τον πλούτο χτίστηκε ολόκληρος ο Δυτικός καπιταλισμός. Όλα αυτά βέβαια αποτελούν ασήμαντες λεπτομέρειες για τους φονταμενταλιστές νεοφιλελεύθερους, τους υπερασπιστές της «ανωτερότητας του καπιταλισμού», όπως και το γεγονός όπου ο Μακαρθισμός δεν είχε να ζηλέψει και πολλά από κάποια χώρα που βρίσκεται υπό την κυριαρχία ημι-δικτατορικού καθεστώτος.

Quote :

Οι υμνητές του νεοφιλελευθερισμού εμφανίζουν τους παραλογισμούς τους ως προφανείς και αυτονόητους, την στιγμή που η απόλυτη ελευθερία των κινήσεων του κεφαλαίου καταστρέφει ολόκληρους τομείς της παραγωγής σε όλες σχεδόν τις χώρες και που η παγκόσμια οικονομία μεταμορφώνεται σε πλανητικό καζίνο.

(Κορνήλιος Καστοριάδης, Η «Ορθολογικότητα» του καπιταλισμού)

Αναρχία σημαίνει εναντίωση στην κυρίαρχη ετερόνομη εξουσία. Ο καπιταλισμός, λοιπόν, βασίζεται στην ατομική (και όχι προσωπική) ιδιοκτησία που είναι ο καρπός της εκμετάλλευσης. Είναι άπλα μια κοινωνική κατάσταση που δημιουργείται αυθαίρετα όταν οι καπιταλίστες έχουν το πάνω χέρι. Αυτό σημαίνει πως είναι δυνατόν «ένας να έχει και κάποιος άλλος να μην έχει», αλλά και «αυτός που έχει» να εκμεταλλεύεται «αυτόν που δεν έχει». Για παράδειγμα, ο μη κατέχων αρχικά θα ζητήσει την βοήθεια του προνομιούχου, θα κάνει τα πάντα προκειμένου να κερδίσει λίγα παραπάνω εφόδια που θα του εξασφαλίσουν μια καλύτερη ζωή. Αν ο προνομιούχος όμως, φτάσει σε σημείο να τον κακομεταχειρίζεται, θα αναγκαστεί να χρησιμοποιήσει βία. Συνεπώς, ο αναρχοκαπιταλισμος είναι αδύνατον να συνεχίσει να υφίσταται μιας και οι πεινασμένοι συνεχώς θα εξεγείρονται ενάντια στους πλούσιους, και όσο οι ανισότητες θα διογκώνονται, τόσο οι μη προνομιούχοι θα καταφεύγουν σε όλο και πιο βίαιες μεθόδους διεκδίκησης βασικών δικαιωμάτων. Άρα, ο μόνος τρόπος για να συνεχίσει να υπάρχει καπιταλισμός είναι η καταστολή. Αν όμως διαλυθεί το κράτος, αλλά συνεχίσει να υφίσταται ο καπιταλισμός, οι κυρίαρχες τάξεις θα πρέπει με την δύναμη των όπλων να προστατέψουν την ιδιοκτησία τους. Αυτό είναι ο αναρχοκαπιταλισμος λοιπόν. Ένας κόσμος γεμάτος εκμετάλλευση, με μοναδική διάφορα ότι οι ίδιοι οι πλούσιοι ελέγχουν άμεσα τα μέσα καταστολής αντί για το κράτος μόνο.

Quote :

Η ιδιοκτησία είναι απ’ τη φύση της εντελώς αδιάφορη για τη δομή της εξουσίας, ούτε είναι μοναρχική, δημοκρατική, αριστοκρατική, συνταγματική ή δεσποτική. Εκείνο που θέλει είναι να έχει κάτω από τον έλεγχό της το κράτος, το πολιτικό σώμακαι την κυβέρνηση να λειτουργεί διαμέσου αυτής και για χάρη της, στη διάθεσή της και για όφελός της… Πάνω απ’ όλα, η κυβέρνηση πρέπει να’ ναι δημιούργημα και δούλος της ιδιοκτησίας, διαφορετικά θα καταστραφεί. Καμιά εξουσία δεν μπορεί να της αντισταθεί, καμιά ιερή δυναστεία δεν υπάρχει γι’ αυτή, κανένα απαραβίαστο σύνταγμα…

Πιερ-Ζοζέφ Προυντόν (Ιδιοκτησία και Επανάσταση σ.36)

_______________________________
[1] Όπως αναφέρει ο Καρλ Μαρξ (Η δύναμη του χρήματος, σ.4 και 6)

Quote :

Το χρήµα είναι οµαστροπός που φέρνει σε επαφή την ανθρώπινη ανάγκηµε το αντικείµενό της, τη ζωή τουµε ταµέσα της ζωής τους. Όµως αυτό που µεσολαβεί ανάµεσα σε µένα και στη ζωή µου, µεσολαβεί επίσης ανάµεσα στην ύπαρξη των άλλων ανθρώπων και σεµένα. Για µένα το χρήµα είναι ο άλλος. [...] Η ανατροπή και παραµόρφωση όλων των ανθρώπινων και φυσικών χαρακτηριστικών, ο συνδυασµός των πιο απίθανων πραγµάτων— η ιερή δύναµη του χρήµατος— έγκειται στο γεγονός πως αλλοτριώνει τον άνθρωπο, τον αποξενώνει από τον φυσικά και ανθρώπινα διαµορφωµένο εαυτό του. Το χρήµα είναι η παραµόρφωση του ίδιου του ανθρωπίνου είδους.

[2] Το γεγονός όπου υπερασπιζόμαστε τις κρατικές παροχές, δεν σημαίνει πως ταυτόχρονα αναγνωρίζουμε κάποια θετικά στο κράτος. Αυτό που υπερασπιζόμαστε είναι ο κοινωνικός χαρακτήρας του κράτους πρόνοιας, καθώς, και το δικαίωμα να έχουν όλοι οι πολίτες ίση π ρ ό σ β α σ η στην δημόσια υγεία και στην παιδεία. Πρόκειται για δικαιώματα που κατακτήθηκαν μετά από πολλούς αγώνες. Η άρνηση υπεράσπισης τους, μόνο και μόνο στο όνομα του αντι-κρατισμού δεν μας οδηγεί πουθενά. Αντιθέτως, θα πρέπει να υπερασπιζόμαστε την κοινωνικοποίηση αυτών των υπηρεσιών και όχι απλά την κρατικοποίηση τους, αλλά φυσικά ούτε και την ιδιωτικοποίηση τους. (Ιδιωτικοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών σημαίνει φροντίδα μόνο για λίγους προνομιούχους).

[3] Εδώ θα πρέπει να αναγνωρίσουμε και μια αδυναμία του αναρχισμού. Η διατύπωση και μόνο «χωρίς εξουσία» είναι υπερβολικά αφηρημένη, (πολλοί αναρχικοί επιδίδονται σε αφηρημένες αναλύσεις πάνω στην ελευθερία, την εξουσία και τις πτυχές ενός πολιτεύματος…) Δεν μπορούμε να λέμε για κοινωνία δίχως εξουσία γιατί εκ φύσεως η εξουσία υφίσταται και υπάρχει. Αυτό που κατ’ ουσίαν θα μπορούσαμε να πούμε είναι, πως κανείς δεν έχει την α ρ χ ή της εξουσίας σε μια αναρχική κοινωνία. Κάτι τέτοιο θα μπορέσει να επιτευχθεί με την διανομή της εξουσίας σε ίσα κομμάτια, ίσα προς όλους τους πολίτες. Αυτού του είδους οι αφηρημένες προσεγγίσεις αφήνουν περιθώρια ώστε να αναπτυχθούν τέτοιου είδους αντιφατικά και αντινομικά ταυτόχρονα αλλά και αντιδραστικά ρεύματα εντός του αναρχικού κινήματος.



eagainst.com