Πέρα από τα δικαιώματα και την απελευθέρωση των ζώων
Ο αντισπισισμός είναι βεβαίως μια νέα έννοια στον κόσμο που ζούμε. Στην κοινωνία μας, τα ζώα θεωρούνται πόροι, ή αγαθά διαθέσιμα για ανθρώπινη χρήση. Σπάνια σκεφτόμαστε τα βάσανα των ζώων, ή εξετάζουμε τη στάση μας απέναντι τους, ούτε καθόμαστε να σκεφτούμε την ιδέα ότι θα μπορούσαν να θεωρηθούν κάτοχοι δικαιωμάτων. Δεν εξετάζουμε ποτέ αν αυτό είναι μια μορφή σπισισμού, δηλαδή, αυθαίρετη διάκριση ενάντια σε εκείνα τα άτομα που ανήκουν σε ένα ορισμένο είδος. Στην πραγματικότητα, ακόμα κι αν ακούμε κάποιες φορές τον όρο «δικαιώματα των ζώων», σπάνια γνωρίζουμε με τι έχουν αυτά να κάνουν.
Ενώ παρουσιάζουμε κάποια ανησυχία για κάποια συγκεκριμένα ζώα (όπως τα σκυλιά, οι γάτες και κάποια άγρια πλάσματα), τα περισσότερα άλλα αντιμετωπίζονται με απόλυτη ασέβεια. Αλλά ένα ζώο δε χρειάζεται να είναι «χαριτωμένο» ή ανθρωπόμορφο για να έχει τη δυνατότητα να αισθάνεται. Μια πέστροφα, ένα γουρούνι, ένα κοτόπουλο, ένας βάτραχος ή ένας αστακός, όλα έχουν την ικανότητα να βιώσουν χαρά ή να υποστούν πόνο ή άγχος. Οι ζωές τους έχουν τόση σημασία γι' αυτά, όση έχουν οι ζωές μας για εμάς, και θα υπερασπιστούν τους εαυτούς τους αν μπορούν.
Το αν κάποιο πλάσμα είναι αρσενικό ή θηλυκό· μαύρο, λευκό ή πράσινο έχει δύο πόδια ή τέσσερα· κολυμπά, πετά ή περπατά, είναι άσχετο με την αντίληψη ότι όλα μας ανήκουν, και αν θα έπρεπε να προστατευθούν από δικαιώματα που απαγορεύουν να αντιμετωπίζονται με τρόπους που τα βλάπτουν. Ο αντισπισισμός είναι βασισμένος σε αυτήν την ιδέα.
Συχνά υποστηρίζεται ότι εμείς οι άνθρωποι είμαστε «ανώτεροι» από άλλα ζώα επειδή είμαστε ευφυέστεροι. Αλλά το πόσο «ευφυής» είναι κάποιος δεν πρέπει να επηρεάζει τις ηθικές αποφάσεις μας, μιας αυτό δεν καθορίζει τη δυνατότητά του/της να αισθανθεί. Το γεγονός ότι ένα μωρό, μια αγελάδα ή ένας άνθρωπος με σοβαρά διανοητικά προβλήματα δεν είναι ικανοί να διαβάσουν φιλοσοφία, να κάνουν μαθηματικούς υπολογισμούς ή να πάρουν ηθικές αποφάσεις, δε σημαίνει ότι τα ενδιαφέροντά τους είναι μικρότερης σημασίας από αυτών που μπορούν. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι όλοι τους αντιλαμβάνονται τον πόνο και την ευχαρίστηση. Μόνο τα ενδιαφέροντά μας μπορούν να καθορίσουν ποια δικαιώματα θα έπρεπε να έχουμε.
Αδιαφορώντας για τα ενδιαφέροντα των ζώων
Είναι σημαντικό να έχουμε υπόψιν ότι οι καταστάσεις στις οποίες εμπλέκονται τα ενδιαφέροντα των ζώων, δεν αποτελούν ειδικές περιπτώσεις μεμονωμένων κακοποιήσεων. Αντίθετα, προκύπτουν από μια γενική στάση απέναντι στα μη ανθρώπινα ζώα που επικρατεί στην κοινωνία σήμερα, δηλαδή αυτό που λέγεται σπισισμός. Αυτή η προκατάληψη εναντίον άλλων ζώων αγνοεί το γεγονός ότι και αυτά, όπως οι άνθρωποι, είναι όντα με ικανότητα να βιώνουν βάσανα και χαρά, δεδομένου ότι έχουν και αυτά νευρικά συστήματα.
Μερικές φορές υποστηρίζεται ότι άλλες ικανότητες είναι αυτές που μετράνε, όπως η χρήση της γλώσσας και άλλες «διανοητικές» δραστηριότητες. Αλλά αν αυτό ίσχυε, θα σήμαινε ότι μόνο ορισμένοι άνθρωποι μπορούν να καταπιαστούν από αυτό. Μερικοί άνθρωποι, όπως οι διανοητικά καθυστερημένοι ή οι νεογέννητοι, δε θα ενέπιπταν στο πεδίο της ηθικής ανησυχίας, δεδομένου ότι αυτοί δεν ικανοποιούν αυτά τα κριτήρια. Εντούτοις, αυτό είναι κάτι που οι περισσότεροι από εμάς το βρίσκουμε απαράδεκτο, και όπως έχουμε ήδη δει, η λεγόμενη νοημοσύνη σε καμία περίπτωση δεν επηρεάζει την ευαισθησία κάποιου. Γι' αυτό οι ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των ζώων πρέπει να ληφθούν πλήρως υπόψη - συμπεριλαμβανομένου του ενδιαφέροντός τους να ζήσουν - χωρίς αυτή η εκτίμηση να μειώνεται σε απλή ανησυχία για κάποιες περιορισμένες πτυχές της ευημερίας τους.
Το δικαίωμα των ζώων στη ζωή
Μερικές φορές υποστηρίζεται ότι το ενδιαφέρον για τα ζώα δεν συνεπάγεται απαραιτήτως σε ενδιαφέρον για τις ζωές τους. Αυτό λέγεται σαν αιτιολόγηση για την εκμετάλλευση τους, με την προϋπόθεση ότι προκαλείται το ελάχιστο των βασάνων που μπορούν να προκληθούν. Αλλά η υιοθέτηση μιας τέτοιας θέσης, εκτός από την πρακτική δυσκολία της εκμετάλλευσης και θανάτωσης κάποιου χωρίς πρόκληση δεινών, παραμελεί τη θεμελιώδη σημασία που έχει η ζωή για τα ζώα.
Όλα τα ζώα που έχουν την ικανότητα να νιώθουν ευχαρίστηση, έχουν ένα ενδιαφέρον για τη διαβίωση. Ο λόγος για αυτό είναι απλός - όταν πεθαίνουμε, τίποτα καλό δεν μπορεί να μας συμβεί πια, οποιαδήποτε δυνατότητα για περαιτέρω απόλαυση εξαφανίζεται. Ο θάνατος είναι επιβλαβής, δεδομένου ότι είναι ένας δυσάρεστος όρος, επειδή όταν πεθαίνουμε παύουμε να έχουμε αισθήσεις. Ο θάνατος είναι επιβλαβής, επειδή αποκλείει τη δυνατότητα περαιτέρω θετικών εμπειριών. Γι' αυτό τα ζώα έχουν ενδιαφέρον για τη διαβίωση. Για την ακρίβεια τα ζώα, σε κανονικές συνθήκες, υπομένουν μεγάλες ποσότητες πόνου προκειμένου να παραμείνουν στη ζωή.
Όλα τα πλάσματα που αισθάνονται πρέπει να έχουν το δικαίωμα να ζήσουν και να ζήσουν ελεύθερα χωρίς πόνο. Για να το πετύχουμε αυτό, πρέπει να ξεκινήσουμε εγκαταλείποντας την οπτική ότι τα ζώα είναι πόροι για να καλύψουν τις ανθρώπινες ανάγκες.
Που μας οδηγεί αυτό;
Η εκμετάλλευση των ζώων, τους προκαλεί βάσανα και θάνατο και επομένως είναι αδικαιολόγητη. Η ρύθμιση αυτής της εκμετάλλευσης δε θα κάνει κάποια σημαντική διαφορά, και μόνο θα ενισχύσει την ιδέα ότι η εκμετάλλευση των ζώων είναι, στην πραγματικότητα, σωστή. Η μόνη λύση είναι να σταματήσει η μεταχείριση των ζώων ως αντικείμενα, από τα οποία οι άνθρωποι μπορούν να ωφεληθούν και να καθιερωθούν νόμιμα δικαιώματα που θα προστατεύουν τα ενδιαφέροντά τους. Μπορούμε όλοι να κάνουμε μια μεγάλη διαφορά με την αλλαγή των πτυχών του τρόπου ζωής μας που περιλαμβάνει τη χρήση ζώων, δεδομένου ότι αυτό θα γλιτώσει αμέτρητα ζώα από τα δεινά και το θάνατο.
Αρχικό κείμενο
http://www.rightsforanimals.org/antispeciesism.phphttp://antispe-gr.blogspot.com/2009_01_01_archive.html
by Askaso Tue 17 Dec 2013, 10:35 pm
Subject: Σπισισμός και Αντισπισισμός 
